Je reist naar een gebied met een hoog risico op malaria, daarom worden malariatabletten
geadviseerd. Naast het slikken van deze tabletten is het belangrijk om je goed te
beschermen tegen muggenbeten. Hier lees je meer over malaria, hoe je het kunt
voorkomen en hoe je de tabletten gebruikt.
Wat is malaria?
Malaria is een infectieziekte die wordt veroorzaakt door een malariaparasiet. Deze parasiet
komt via een muggenbeet het lichaam binnen. Muggen die malaria overbrengen bijten tussen
zonsondergang en zonsopgang.
Deze ziekte kan erg op griep lijken. Kenmerken zijn: koorts (> 38,5ºC), vermoeidheid, hoofdpijn
en spierpijn. Ook krijg je misschien diarree, moet je overgeven of hoesten, of adem je moeilijker
(ben je kortademig). De koorts is niet altijd hoog en je gaat er niet altijd van rillen. Bepaalde
groepen reizigers zoals jonge kinderen (< 5 jaar) en zwangeren lopen een verhoogd risico op
ernstige malaria.
Er zijn zes verschillende vormen malaria:
- De gevaarlijkste vorm is malaria tropica. Die krijg je door de Plasmodium falciparum
parasiet. Daar kun je in een paar dagen tijd aan overlijden. Over het algemeen is malaria
tropica goed te behandelen als de behandeling op tijd wordt gestart. De ziekte moet dan
wel op tijd worden herkend. - Drie andere vormen van malaria (veroorzaakt door de parasieten Plasmodium vivax,
Plasmodium ovale en Plasmodium malariae) zijn minder gevaarlijk. De kenmerken zijn
hetzelfde, maar mensen overlijden hier zelden aan. - Tot slot kan malaria veroorzaakt worden door de parasieten Plasmodium knowlesi en
Plasmodium brasilianum. Dit zijn vormen die vooral makaken (een soort apen) ziek maken.
Soms worden deze soorten ook bij mensen gevonden. Aan een infectie met Plasmodium
knowlesi kun je overlijden.
Waar komt malaria voor?
Malaria komt voor in gebieden van Zuid- en Midden-Amerika, Afrika en Azië. In sub-Sahara
Afrika en delen van Azië en Zuid-Amerika heb je het hoogste risico om malaria te krijgen. Op
www.lcr.nl vind je op de pagina ‘Advies per Land’ waar je risico loopt op het krijgen van malaria.
In de loop van de tijd kan er meer of minder malaria voorkomen in een gebied. Het is belangrijk
om dit vóór elke reis te controleren bij een reizigersadviseur.
Let op: Ga voor een individueel advies altijd naar een reizigersadviseur. De adviezen kunnen
per persoon verschillen. Dit kan bijvoorbeeld te maken hebben met medicijngebruik,
zwangerschap of je gezondheidstoestand.
BESCHERMING TEGEN MUGGENBETEN
Voor iedereen die in een malariagebied verblijft gelden de volgende anti-muggenmaatregelen
van schemering tot zonsopgang. Overdag is het ook belangrijk om je te beschermen tegen
muggen die andere ziektes kunnen overbrengen:
● Draag goed bedekkende kleding: lange mouwen, lange broek, dichte schoenen met
sokken;
● Gebruik op onbedekte lichaamsdelen een insecten-werend middel dat DEET bevat, zie
voor meer informatie over doseringen de folder ‘Muggenwering op reis’;
● Zorg dat je slaapkamer vrij is van muggen of slaap onder een goed sluitend en
geïmpregneerd muskietennet (klamboe);
● Een afgesloten kamer met airconditioning helpt ook als bescherming tegen muggen.
ANTIMALARIAMIDDELEN (CHEMOPROFYLAXE)
Er zijn in Nederland vier verschillende soorten antimalariamiddelen die worden gebruikt om
malaria te voorkomen als je naar een gebied met een hoog risico op malaria reist:
atovaquon/proguanil, doxycycline, mefloquine en chloroquine. Hieronder lees je hoe je de
behandeling gebruikt. In overleg met je reizigersadviseur wordt afgestemd welk middel geschikt
is voor je. Sommige middelen mogen bijvoorbeeld niet gebruikt worden tijdens de
zwangerschap, het geven van borstvoeding of als je een chronische ziekte hebt.
Lees ook altijd de bijsluiter van de onderstaande antimalariamiddelen. Als je binnen een uur
na innemen van de tabletten overgeeft, moet je een nieuwe dosis innemen.
Wanneer en hoe neem ik antimalariamiddelen (chemoprofylaxe) in?
➤ Atovaquon/proguanil 250/100mg, tablet (als merkloze tabletten en als Malarone®
verkrijgbaar).
Volwassenen:
● Beginnen op de dag vóór aankomst en doorgaan tot zeven dagen na verlaten van het
malariagebied;
● Elke dag een tablet innemen met een vette maaltijd of zuiveldrank;
● Bijwerkingen zijn over het algemeen mild
● Mogelijke bijwerkingen: buikpijn, misselijkheid, diarree, hoofdpijn, aften (kleine zweertjes in
de mond) en tijdelijke haaruitval.
Kinderen:
Atovaquon/proguanil 62,5/25mg, tablet (als merkloze tabletten en als Malarone junior®
verkrijgbaar). Let op: Dosering voor kinderen is afhankelijk van het gewicht.
● < 5kg: niet geven
● 5 t/m 8kg: ½ kindertablet per dag
● 9 t/m 10kg: ¾ kindertablet per dag
● 11 t/m 20kg: 1 kindertablet per dag
● 21 t/m 30kg: 2 kindertabletten per dag
● 31 t/m 40kg: 3 kindertabletten per dag
● 40 kg: 1 volwassen tablet per dag
➤ Doxycycline 100mg, tablet (verschillende fabrikanten).
Volwassenen:
● Beginnen op de dag vóór aankomst en doorgaan tot vier weken na verlaten van het
malariagebied;
● Elke dag een tablet innemen;
● Ruim voor het slapen gaan innemen in een zittende of staande houding met een ruime
hoeveelheid water;
● Mogelijke bijwerkingen: maag- of darmklachten, allergische reacties, vaginale
schimmelinfecties of huiduitslag bij lang verblijf in de felle zon.
Kinderen: Let op: Dosering voor kinderen is afhankelijk van het gewicht en de leeftijd.
● < 8 jaar: niet geven
● ≥ 8 jaar en ≤ 45kg: 2mg/kg
● ≥ 8 jaar en > 45kg: 1 volwassen tablet per dag
➤ Mefloquine 250mg, tablet (Lariam)c
Volwassenen:
- Beginnen drie weken voor aankomst en doorgaan tot vier weken na verlaten van het
malariagebied; - Bij onvoldoende tijd tot vertrek kan ook een aangepast schema gestart worden.
- Elke week een tablet innemen;
- Innemen met ten minste één glas vloeistof en niet op een lege maag;
- Mogelijke bijwerkingen: misselijkheid, buikpijn en duizeligheid. Soms klachten van onrust,
slecht slapen en levendige dromen. Ernstige psychiatrische bijwerkingen zijn zeer
zeldzaam.
Kinderen: Let op: Dosering voor kinderen is afhankelijk van het gewicht.
● < 5kg: niet geven
● 5 t/m 20kg: ¼ tablet per week
● 21 t/m 30kg: ½ tablet per week
● 31 t/m 45kg: ¾ tablet per week
● 45kg: 1 tablet per week
➤ Chloroquine 100mg, tablet (Artecef®).
Volwassenen:
- Beginnen op de dag van aankomst en voortzetten tot vier weken na verlaten van het
malariagebied; - Bij aankomst: de eerste twee dagen één tablet innemen, vervolgens elke week één tablet
op dezelfde dag; - Innemen tijdens of na de maaltijd;
- Mogelijke bijwerkingen: maag- of darmklachten. Soms klachten van angst en slapeloosheid
Kinderen: Let op: Dosering voor kinderen is afhankelijk van het gewicht.
● < 5kg: ¼ tablet per week
● 5 t/m 10kg: ½ tablet per week
● 11 t/m 20kg: 1 tablet per week
● 21 t/m 30kg: 1½ tablet per week
● 31 t/m 45kg: 2½ tablet per week
● 45kg: 3 tabletten per week
Wat als ik denk dat ik malaria heb na terugkeer in Nederland?
Ook na terugkeer in Nederland kun je gedurende de eerste maanden ‘griepachtige’ klachten
krijgen, al dan niet met koorts. Deze klachten kunnen de eerste tekenen zijn van een
beginnende (ernstige)malaria infectie. Raadpleeg dan de (huis)arts en geef aan dat je onlangs
in een malariagebied bent geweest.
Zie ook www.lcr.nl > advies per land.
Zie ook www.lcr.nl > informatie over ziekten.
Download hieronder de folder!
